Przypominamy, że od 1 listopada 2019 roku obowiązuje mechanizm podzielonej płatności (MPP). Wciąż jednak pojawia się wiele pytań i wątpliwości na temat sposobu jego działania i wynikających z wprowadzonych zmian obowiązków dla podatników.

Mechanizm Podzielonej Płatności został wprowadzony celem eliminowania oszustw polegających na unikaniu płacenia należnego podatku VAT. Ma też stanowić ochroną dla uczciwych podatników, którzy mogliby zostać nieświadomie uwikłani w takie oszustwa.

Kiedy powstaje obowiązek zapłaty z Mechanizmu Podzielonej Płatności?

Duże wątpliwości wśród przedsiębiorców budził moment powstania obowiązku zapłaty mechanizmem podzielonej płatności. Szybko pojawiło się wiele artykułów, które w jasny i przystępny sposób objaśniają temat. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja również okaże się w tym pomocna.

Warto zapamiętać, że split payment (mechanizm podzielonej płatności) od 1 listopada 2019r. jest obowiązkowy, gdy:

Wynikająca z faktury VAT należność przekracza kwotę 15.000 zł brutto;
Sprzedawca i nabywca towaru/usługi są płatnikami VAT;
Sprzedaż dotyczy towarów i usług wrażliwych, określonych w załączniku nr 15 ustawy o VAT.

W szczególności chodzi tu o płatności za takie towary jak:

Paliwa,
Stal, wyroby stalowe,
Złom oraz odpady,
Metale szlachetne (np. złoto i srebro) i nieszlachetne (np. miedź),
Tablety, smartfony, konsole,
Usługi budowlane,
Części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
Węgiel oraz produkty węglowe,
Maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części i akcesoria.

Obowiązkowy MPP dotyczy przede wszystkim towarów i usług objętych wcześniej odwrotnym obciążeniem i odpowiedzialnością podatkową.

Kiedy Mechanizm Podzielonej Płatności nie będzie miał zastosowania?

Można uznać, że mechanizm podzielonej płatności nie będzie obowiązywał w każdej innej niż wymieniona wyżej sytuacja. Dla większej jasności warto to jednak uszczegółowić. Co do zasady MPP nie będzie obowiązkowy, jeśli faktura VAT zostanie wystawiona na kwotę niższą lub równą 15.000 zł brutto. W tym przypadku rozliczenia odbywają się na zasadach ogólnych, a MPP jest dla podatnika dobrowolny. Nie będzie obowiązywał także przy rozliczeniach w formie potrąceń określonych w art. 498 KC oraz przy fakturach wystawianych na podstawie umów o partnerstwie publiczno-prawnym.

Co należy do obowiązku sprzedawcy?

Podatnik, który wystawia fakturę do transakcji objętej obowiązkowym MPP jest zobligowany do umieszczenia na niej adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”. Jeżeli ten obowiązek nie zostanie spełniony, organ podatkowy może ustalić dla niego dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku z faktury, na której zabrakło ww. sformułowania. Sprzedawca nie poniesie jednak żadnych konsekwencji, jeśli kupujący pomimo braku takiej adnotacji dokona płatności za pomocą MPP.

Z drugiej jednak strony sankcje ze strony organu podatkowego dotkną również stronę kupującą, jeśli ta pomimo zaistnienia takiego obowiązku nie zapłaci należności mechanizmem podzielonej płatności. Sankcja ma taki sam wymiar, jak w przypadku niedotrzymania obowiązku przez sprzedawcę. Nabywca uniknie konsekwencji za niedokonanie obowiązkowej płatności w MPP, jeśli sprzedawca rozliczy całą wynikającą z faktury kwotę VAT.

Kolejne konsekwencje będą grozić podatnikom począwszy od 1 stycznia 2020 r. Jeżeli transakcja pomimo zaistnienia obowiązku MPP zostanie rozliczona z jego pominięciem, podatnik nie będzie mógł zaliczyć płatności do kosztów uzyskania przychodu.

Warto pamiętać, że do faktury, na której adnotacja o obowiązku stosowania MPP omyłkowo nie została umieszczona, sprzedawca może wystawić fakturę korygującą. Może skorygować ją również nabywca za pomocą noty korygującej.

Podsumowanie

Od 1 listopada br został wprowadzony mechanizm podzielonej płatności. Jest on obligatoryjny w przypadku transakcji przekraczających kwotę 15.000 zł brutto, które dotyczą sprzedaży towarów i usług wrażliwych, tj. określonych w załączniku nr 15 ustawy o VAT. W pozostałych przypadkach stosowanie MPP jest całkowicie dobrowolne, a podatnik może samodzielnie decydować, w stosunku do której faktury i w jakiej jej części zastosuje ten mechanizm. Jeśli tylko jedna lub część pozycji umieszczonych na fakturze objęta jest obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, nabywca może zastosować MPP do tej części albo dobrowolnie uregulować całą należność za pomocą tego mechanizmu. Może też dojść do sytuacji, w której sprzedawca zastrzeże w umowie, że chce stosować rozliczenie na zasadach ogólnych, a nie poprzez MPP. Warto pamiętać, że w przypadku transakcji objętym obowiązkowym MPP sprzedawca musi zawrzeć na fakturze adnotację „mechanizm podzielonej płatności”. Jeśli tego nie zrobi, grożą mu sankcję ze strony organu podatkowego. Takie same konsekwencje czekają nabywcę, który pomimo obowiązku płatności w MPP dokona rozliczenia na zasadach ogólnych.