Nowy obowiazek informacyjny ZUS - maj 2021

Zmiany w ZUS i nowy obowiązek informacyjny dla przedsiębiorców

Przy okazji wprowadzania tarcz antykryzysowych powstał nowy obowiązek informacyjny względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nowe przepisy obowiązują od dnia 16 maja 2021 r. i dotyczą formularzy ZUS ZUA i ZUS ZZA. Zgodnie z nimi stare druki przestają obowiązywać i zostają zastąpione nowymi, w których należy wskazać informacje o zawodzie wykonywanym przez ubezpieczonego. Taka zmiana wiąże się z kolejnym obowiązkiem informacyjnym dla przedsiębiorców i budzi wiele kontrowersji.

Ustawą z dnia 14 maja 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 rządzący wprowadzili zmiany do ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. W ten sposób uaktualniono formularze, które przedsiębiorcy mają obowiązek wypełniać przy zgłaszaniu osoby do ubezpieczeń społecznych lub zmianie danych osoby ubezpieczonej. Nowe formularze wiążą się z szerszym obowiązkiem informacyjnym.

Nowe druki – nowe obowiązki

Ww. ustawą znowelizowano art. 36 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z tą nowelizacją od dnia 16 maja 2021 roku zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych powinno obejmować następujące dane osoby zgłaszanej do ubezpieczenia:

  • dane, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli PESEL lub NIP albo REGON;
  • nazwisko;
  • imiona;
  • datę urodzenia;
  • nazwisko rodowe;
  • obywatelstwo i płeć;
  • tytuł ubezpieczenia;
  • stopień niepełnosprawności;
  • posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty;
  • wykonywany zawód;
  • adres zameldowania na stałe miejsce pobytu;
  • adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu;
  • adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu i adres zamieszkania.

Jak widać, przy okazji wprowadzenia tarczy antykryzysowej i nowelizacji przepisów katalog danych zgłaszanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych został rozszerzony o wykonywany zawód. Co to oznacza dla przedsiębiorców oraz ubezpieczonych?

Nowe dane na drukach ubezpieczeń społecznych

Przy zgłaszaniu osoby do ubezpieczenia społecznego lub zmiany danych osoby ubezpieczonej poza standardowymi przekazywanymi do tej pory informacjami trzeba będzie wskazać również wykonywany zawód. Należy to zrobić poprzez zamieszczenie informacji o kodzie zawodu wykonywanego przez pracownika zgłaszanego przez pracodawcę. Sześciocyfrowy kod pozwoli Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych pozyskać dodatkowe dane, które ten wykorzysta do celów statystycznych.

Kod zawodu podany przez przedsiębiorcę na formularzu powinien odpowiadać kodom zawodu podanym w Obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Dlatego przedsiębiorcy powinni obowiązkowo zapoznać się z tym dokumentem.

Pytania i wątpliwości

Poza głosami, które mówią o nałożeniu dodatkowych obowiązków na przedsiębiorców, pojawiają się też wątpliwości co do interpretacji w zakresie wyboru prawidłowego kodu. Choć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania zawiera wiele kodów, również takich, które odpowiadają nowym, obecnym współcześnie na rynku pracy zawodom, to należy pamiętać, że jedno stanowisko pracy może łączyć w sobie szeroki zakres obowiązków odpowiadających różnym zawodom. Co w takiej sytuacji?

Wydaje się, że w takiej sytuacji zasadny będzie wybór kodu, który jest najbardziej zbliżony do obowiązków powierzonych pracownikowi na konkretnym stanowisku. Nie ma jednak jednoznacznej interpretacji w tym zakresie.